انواع سوزن مورد استفاده در طب سوزنی و نحوه عملکرد هریک از آنها

سوزن‌های طب سوزنی انواع مختلفی دارد. در چین باستان از 9 سوزن مختلف در طب سوزنی استفاده می‌شده است. امروزه در طب سوزنی مدرن بطور رایج از شش نوع سوزن مختلف استفاده می‌شود. رایج‌ترین سوزن مورد استفاده از جنس فلز استیل ضدزنگ است. بطور موردی ممکن است از سوزن‌هایی با جنس نقره یا طلا نیز استفاده شود.

سوزن‌های طب سوزنی از نظر قطر سوزن و طول آن با یکدیگر متفاوت هستند. سوزن‌هایی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند بسیار نازک بوده و قطری در محدوده 0.10 الی 0.35 میلی‌متر دارند. بطورکلی در تکنیک طب سوزنی چینی معمولا از سوزن‌های ضخیم‌تر (0.22-0.35 میلی‌متری) استفاده می‌شود در حالی که در تکنیک‌های طب سوزنی ژاپنی سوزن‌های نازکتر (0.10-0.15 میلی‌متری) ترجیح داده می‌شوند.

انتخاب نوع سوزن به روش درمانی یا تکنیک طب سوزنی، ناحیه‌ایی از بدن که قرار است سوزن کاشته شود و البته راحتی بیمار بستگی دارد.

طول سوزن:

برای انتخاب طول سوزن مورد نظر لازم است به ناحیه‌ای از بدن که قرار است سوزن کاشته شود و چاقی یا لاغری بیمار توجه شود. اگر ناحیه کاشت سوزن در صورت است یا فرد لاغر است ترجیحا استفاده از سوزن‌های کوتاه‌تر و اگر ناحیه کاشت سوزن در قسمت شکم و ران بوده و فرد چاق باشد ترجیح استفاده از سوزن‌های بلندتر است. سوزن‌هایی با طول 3 الی 7 میلی‌متر برای ناحیه صورت، دست، گوش و جمجمه بکار برده می‌شود. سوزن‌هایی با طول 13 الی 40 میلی‌متر که رایج‌ترین سوزن‌های طب سوزنی‌اند در اکثر نقاط بدن اعم از صورت، دست، کف پا، بازو، ساق پا، شکم، کتف و کمر بکار برده می‌شوند. اما سوزن‌هایی با طول 50 میلی‌متر یا بزرگتر فقط در نواحی از بدن که دارای حجم قابل توجه بافت عضلانی یا چربی باشد  مانند پا و باسن بکار برده می‌شوند. همچنین ممکن است از آنها برای تحریک عمقی در قسمت‌های پایینی کمر و ران یا نواحی خاص دیگر استفاده شود. در چنین حالتی ممکن است سوزن تا عمق 125 میلی‌متری کاشته شود که البته این مخصوص افراد چاق است.

ضخامت:

صرفنظر از تکنیک ژاپنی یا چینی، بعضی افراد ممکن است آستانه درد پایین‌تر یا ترس از سوزن داشته باشند. در این موارد سوزن‌های نازک‌تر با قطر 0.16 یا 0.18 میلی‌متر و با طول 30 میلی‌متر ترجیح داده می‌شود. با اینحال در بعضی روش‌های طب سوزنی استفاده از سوزن‌های ضخیم‌تر با قطر 0.35 الی 0.50 میلی‌متر ترجیح داده می‌شوند چراکه ادعا می‌شود می‌تواند انرژی “چی” را با شدت بیشتری در بدن تحریک کند.

بطور کلی سوزنهای ‌با قطر کم (0.10-0.18 میلی‌متر) معمولا در نواحی صورت، گوش، جمجمه، دست و پا استفاده می‌شوند. سوزن‌های با قطر متوسط (0.20- 0.25 میلی‌متر) معمولا در سایر نقاط بدن بکار می‌روند. اما سوزن‌های ضخیم (0.30-0.50 میلیمتر) معمولا در ناحیه ران و باسن استفاده می‌شوند.

علاوه برسوزن‌های طب سوزنی رایج، چند نوع سوزن دیگر وجود دارد که در موارد خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند:

سوزن سه لبه (Three-edged needle):

این سوزن که از نوع ضخیم است، در قسمت بدنه گرد و در ناحیه نوک حالت مثلثی دارد. در حقیقت این سوزن شبیه به یک نیزه است که نوک تیزی دارد. از این سوزن با هدف فصد خون یا حجامت استفاده می‌شود. در این روش طی یک خونریزی کنترل شده سعی در درمان انواع خاصی از بیماری‌ها مانند هموکروماتوز و پلی‌سیتمی می‌شود.

سوزن درون جلدی (Intradermal needles):

این سوزن‌ها نازک و کوتاه بوده (با طول کمتر از 10 میلی‌متر) و اغلب برای درمان دردهای مزمن و اعتیاد بکار برده می‌شوند. این سوزن‌ها معمولا بصورت سطحی در ناحیه گوش کاشته شده و بوسیله چسب پوشیده و در محل نگه داشته می‌شوند.

سوزن فشار (Press needles):

این سوزن‌ها نیز بسیا کوتاه بوده بطوریکه در ناحیه مورد نظر فشار داده شده و بوسیله چسب در محل باقی می‌مانند. این سوزن‌ها در مواردی که تحریک طولانی مدت مورد نظر باشد بکار برده می‌شوند. و ممکن است به مدت یک هفته یا بیشتر در محل باقی بمانند.

سوزن شکوفه آلو (plum blossom needle):

که به نام سوزن هفت ستاره نیز نامیده می‌شود و در حقیقت مجموعه‌ایی از هفت سوزن است که به صورت یک گل در کنار هم چیده شده و به یک ابزار چکش مانند متصل‌اند. این ابزار برای ضربه زدن بر روی پوست با شدت آرام و با سرعت زیاد استفاده می‌شود.

اگر می‌خواهید بدانید نقاط سوزن‌گذاری در طب سوزنی چگونه انتخاب می‌شود اینجا کلیک کنید.