پروستات درگیر میکند: دو نوع آن خوشخیم است و یک غده درونریز به اندازه یک بادام و عضوی از دستگاه تناسلی در مردان است. نقش غده پروستات ترشح مایعاتی است که به عملکرد مناسب اسپرمها کمک میکند. عمدتاً سه بیماری غده پروستات را غالباً زندگی فرد را به مخاطره جدی نمیاندازند که عبارتند از پروستاتیت و بزرگی خوش خیم پروستات؛ و بیماری سوم که سرطان پروستات بوده و بدخیم است.
طب سوزنی در درمان پروستاتیت
پروستاتیت یا التهاب مزمن پروستات شایعترین بیماری پروستات بوده که عمدتاً با عوارضی در مجاری ادراری همراه است. مهمترین عارضه پروستاتیت درد و ناراحتی در نواحی تناسلی و نواحی تحتانی لگن، نواحی پایین شکم یا کمر است. التهابات پروستات یکی از بیماریهای پیچیده غدد درونریز است که در ۱.۸٪ الی ۸٪ مردان در هر سنی–خصوصاً در افراد مسن و از هر نژادی بروز میکند. شایعترین عارضه التهاب پروستات ناراحتی یا درد حین دفع ادرار و حین انزال است. علت ایجاد التهاب پروستات هنوز بطور واضح مشخص نیست، با اینحال بنظر میرسد عفونتهای باکتریایی، آسیبهای عصبی در نواحی پایین دستگاه تناسلی، سطح اوریک اسید بالا، فاکتورهای روانی و ضعف در عملکرد سیستم ایمنی در بروز آن دخیل باشند. از جمله درمانهای رایج التهاب پروستات شامل فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهاب، مهارکنندههای آلفا، داروهای آرامبخش و ضد اضطراب و ضد افسردگی است. همچنین استفاده از روشهای طب سنتی مانند طب سوزنی نیز برای درمان پروستاتیت مفید گزارش شدهاند. یک مطالعه مروری سیستماتیک شامل متاآنالیز در سال ۲۰۱۶ به منظور بررسی اثرات درمانی طب سوزنی بر رفع التهابات پروستات توسط محققان چینی در مجله Medicine به چاپ رسیده است. ورودی این مطالعه مشتمل بر هفت مقاله آزمایشگاهی، مجموعا با جامعه آماری در حدود ۴۷۱ نفر بوده و نتایج این بررسی نشاندهنده تاثیر بهتر طب سوزنی در کاهش درد و مشکلات مربوط به سیستم ادرار در مقایسه با دارو یا طب سوزنی نمایشی (دارونما) بوده است.
طب سوزنی در درمان بزرگی خوش خیم پروستات
هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) بزرگی خوش خیم پروستات، یکی دیگر از رایجترین مشکلات مربوط به دستگاه تناسلی در مردان سن بالا میباشد. این مشکل در حقیقت نوعی بزرگی غیر سرطانی غده پرستات است که بر اساس گزارشات حدود ۲۵٪ مردان طی دهه ۵۰ ، ۳۳٪ در دهه ۶۰ و حدود ۵۰٪ مردان در دهه ۸۰ از زندگیشان به آن دچار میشوند. BPH عمدتا سبب اختلال در عملکرد کلیه، مثانه و مسیرهای ادرار میشود. پروستات بزرگ شده میتواند سبب انسداد مجاری ادراری و در نتیجه حبس ادرار شود. از جمله علائم بزرگی پروستات جریان کم ادرار یا ادرار پر فشار اما با قطع مکرر است. درمان رایج برای بزرگی خوش خیم پروستات شامل درمانهای تهاجمی مانند جراحی، نیمه تهاجمی و روشهای دارویی است. همچنین درمانهای مکمل طب سنتی نیز برای درمان BPH مورد استفاده قرار میگیرند. بر اساس کارآزماییهای بالینی، طب سوزنی میتواند عوارض BPH مانند تکرر ادرار، فشار یا سایر مشکلات مثانه مفید را درمان کند. اخیرا و در سال ۲۰۱۷ یک مقاله مروری سیستماتیک شامل متاآنالیز در مورد تاثیر طب سوزنی بر درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات توسط گروهی از محققان چینی و در ژورنال Plos One به چاپ رسیده است. ورودی این مطالعه شامل هشت آزمون کنترل شده تصادفی با جامعه آماری در حدود ۶۶۱ مرد مبتلا به BPH بوده است. نتایج این بررسی از نظر آماری نشاندهنده تاثیر مثبت طب سوزنی در درمان BPH خفیف الی حاد طی یک دوره کوتاه مدت حدوداً ۴ الی ۶ هفتهایی است.
طب سوزنی در درمان سرطان پروستات
سومین بیماری شایع پروستات، سرطان یا بزرگی بدخیم پروستات است که طی سالهای اخیر در مردان رواج بیشتری پیدا کرده است. بر اساس گزارش سازمان جهانی در سال ۲۰۰۸ سرطان پروستات با نرخ ۱۴٪، مهمترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان بعد از سرطان شش بوده است. علت دقیق ایجاد سرطان پروستات مشخص نیست اما فاکتورهایی مانند سن، نژاد، چاقی و سابقه خانوادگی سرطان پروستات یا سرطان سینه میتواند ریسک ایجاد آنرا افزایش دهد. سرطان پروستات مستعد متاستاز به بافت استخوانی بوده که میتواند باعث دردهای شدید شود. این دردها میتواند سبب کاهش کیفیت زندگی فرد شده و از توانایی بیمار برای مقابله با سرطان از نظر فیزیکی و روانی بکاهد. درمانهای رایج سرطان پروستات مانند سایر انواع سرطانها شامل جراحی، شیمی درمانی، هورمون درمانی و رادیوتراپی است. همچنین کاهش درد بعنوان یکی از عوارض سرطان نیز از جمله اهداف اصلی طی فرایند درمان است. توصیه سازمان جهانی بهداشت درمان سه مرحلهایی با استفاده از داروهای مسکن برای کاهش درد است. که این نیازمند مصرف طولانی مدت و با دوز بالا داروهایی بیحس کننده یا مسکن میباشد. این درحالی است که بر اساس بعضی از تحقیقات اخیر، مصرف مداوم داروهای بیحسی خود میتواند عاملی برای تکثیر بیشتر سلولهای سرطانی و گسترش آن شود. علاوه بر این مصرف دوز بالای داروهای مسکن خود عوارض جانبی دیگری مانند مشکلات هاضمه، تهوع، سرگیجه، حساسیت و فشار خون بالا را سبب میشود. به همین علت در سالهای اخیر علاقهمندی به استفاده از روشهای درمانی سنتی یا مکمل مانند طب سوزنی برای کاهش درد سرطان افزایش پیدا کرده است. اگرچه هنوز هیچ پشتوانه علمی مبنی بر تاثیر طب سوزنی در درمان خود سرطان وجود ندارد اما بعنوان یک درمان مکمل مدارک علمی متعددی در مورد تاثیر طب سوزنی در کمک به رفع حالت تهوع یا استفراغ ناشی از داروهای شیمی درمانی وجود دارد. با اینحال مطالعات بیشتری برای درک اثرگذاری طب سوزنی در کمک به سایر عوارض ناشی از سرطان مانند درد، خستگی، اضطراب، کاهش اشتها، گرگرفتگی و تنگی نفس مورد نیاز است.
بطور خلاصه بر اساس نتایج پژوهشهای مختلف طب سوزنی -از جمله طب سوزنی الکتریکی- میتواند در کنترل یا کاهش عوارض بیماریهای پروستات از قبیل تخلیه نامناسب مثانه، تکرر ادرار، وقفههای متناوب در جریان ادرار، ضعف در جریان ادرار، فشار حین ادرار و شب بیداری ناشی از ادرار مفید باشد. در نتیجه طب سوزنی میتواند کیفیت زندگی در افراد مبتلا به بیماریهای پروستات را بهبود ببخشد.