طب سوزنی یکی از روش‌های رایج درمان در طب سنتی چینی است که امروزه در سراسر جهان گسترش یافته است.

تئوری طب سوزنی:

تفاوت‌های اساسی بین پزشکی مدرن و درمان سنتی چینی وجود دارد. مثلا در تئوری طب سنتی چینی مفهوم سیستم عصبی وجود ندارد. در حالی که در پزشکی مدرن سیستم عصبی یکی از اجزاء کلیدی در درک و درمان بسیاری از بیماری‌هاست. همچنین رابطه مستقیم علّی و معلولی اساس پزشکی مدرن است، در طب سنتی عقیده بر آن است که مجموعه اتفاقات یا شبکه‌ایی از فرآیندها در ایجاد یک شرایط خاص دخیل است و نمی‌توان صرفا به رابطه یک به یک در درمان اکتفا کرد.
طب سوزنی در حقیقت مبتنی بر یک تئوری پیچیده در مورد عملکرد بدن است. در این تئوری جریانی از انرژی (به نام انرژی “چی” ) از طریق ۱۴ مسیر یا کانال در سراسر بدن در حال گردش است. همچنین نوعی تعادل بین دو جریان متضاد “Yin” و “Yang” وجود دارد. بر اساس طب سنتی چینی علت تمام بیمارها ناشی از اختلال در جریان انرژی یا عدم تعادل Yin و Yang است.
در تحقیقات مدرن مشخص شده آزادسازی بعضی از مولکول‌های شیمیایی از جمله اُپوئیدها طی طب سوزنی، می‌تواند به تسکین دردهای مختلف کمک کند. در تحقیقی با استفاده از تکنیک MRI مشاهده شد که کاشت سوزن در نواحی خاص می‌تواند سبب تغییر عملکرد مغز شود. این تغییرات که بخشی از آن در ناحیه‌ایی از قشر مغز مرتبط با درد ایجاد شد، تا زمانی که اثرات ضد درد طب سوزنی گزارش شده بود باقی ماند. در نتیجه این بررسی نشان داد که فرایندهای مختلفی ممکن است در اثرات ضد درد طب سوزنی دخیل باشد که پزشکی مدرن در حال حاضر قادر به توضیح آن نیست.

طب سوزنی و ام اس:

تا کنون پژوهش‌های اندکی در مورد تاثیر طب سوزنی در رفع علائم ام اس انجام شده است. در یکی از اولین مطالعات انجام شده در کانادا تاثیر طب سوزنی در بهبود عملکرد مثانه در افراد مبتلا به ام اس مورد بررسی قرار گرفت. طی این بررسی مشخص شد که طب سوزنی می‌تواند تا حدودی مشکل بی‌اختیاری مثانه را بهبود بخشد. که البته میزان اثر روش به مهارت شخصی متخصص طب سوزنی وابسته بود.
همچنین در دو نظر‌سنجی نسبتا بزرگی که در آمریکا و کانادا انجام شده است، حدود ۲۰-۲۵ درصد افراد مبتلا به ام اس از طب سوزنی برای درمان علائم ام اس استفاده کرده که حدود ۱۰-۱۵ درصد آنها از نتایج بدست آمده راضی بودند. در هر دو نظرسنجی درد، اسپاسم و بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن از جمله علائمی از بین علائم ام اس بودند که به نظر شرکت کنندگان پس از طب سوزنی کاهش یافتند. همچنین خستگی، افسردگی، اضطراب و مشکلات عملکردی روده و مثانه از جمله دیگر علائم ام اس بودند که طی این نظرسنجی بوسیله طب سوزنی بهبود یافتند. با اینحال لازم به ذکر است که نتایج نظرسنجی نسبت به کارآزمایی بالینی از اعتبار علمی کمتری برخوردار است.
در مطالعه مروری دیگری که در سال ۲۰۱۴ در آمریکا انجام شد، ۱۲ پژوهش مختلف در مورد تاثیر طب سوزنی در درمان علائم ام اس مورد بررسی قرار گرفتند. اگرچه اکثر این مطالعات تاکید بر تاثیر طب سوزنی داشتند اما به علت طراحی ضعیف آزمایشات، مشخص نبودن جزئیات روش، فقدان آنالیزهای آماری نتیجه گیری نهایی آنها از اعتبار بالای برخوردار نیست. بر این اساس همچنان نیاز به مطالعات بیشتر و دقیق‌تر در مورد تاثیر طب سوزنی در درمان علائم ام اس وجود دارد.

نتیجه گیری:

در حال حاضر بر اساس پژوهش‌های علمی پاسخ به این سوال که آیا طب سوزنی روش درمانی مناسب جهت کاهش علائم ام اس است یا خیر، ممکن نیست. ممکن است طب سوزنی در بعضی افراد برای کاهش برخی از علائم ام اس مانند درد، اسپاسم، بی‌حسی یا افسردگی موثر باشد. اما همچنان برای درمان این علائم، خصوصا افسردگی، نباید صرفا به طب سوزنی اکتفا کرد.
در نهایت در صورت تمایل به استفاده از طب سوزنی، توجه به این نکته ضروری است که طب سوزنی داراری تنوع تکنیکی است و هر متخصص طب سوزنی ممکن است فقط در رفع یکسری از علائم مهارت داشته باشد. لذا قبل از اقدام بهتر است در مورد متخصص تحقیق کرده و از سبک کاری، مهارت درمانی و میزان دانش و تجربه کاری وی مطلع شوید.

اگر طب سوزنی روش درمانی انتخابی شماست، خواندن مطلب مراقبت‌های قبل و بعد از طب سوزنی به شما پیشنهاد می‌شود.