در آمریکا تمایل به استفاده از طب سوزنی برای درمان عوارض مختلف و مشکلات ناشی از سرطان و همچنین عوارض شیمی درمانی رو به افزایش است. مراکز مختلف درمان سرطان از جمله انیستیتو سرطان Dana-Farber در بوستون، مرکز سرطان Memorial Sloan-Kettering در نیویورک و مرکز سرطان M.D. Anderson در هیوستون از جمله پیشگامان استفاده از طب سوزنی برای کاهش عوارض شیمی درمانی هستند. علیرغم تمایل زیاد عمومی جهت استفاده از این روش در درمان سرطان، به علت ناکافی بودن مستندات علمی در مورد میزان تاثیر طب سوزنی در درمان یا پیشگیری سرطان، استفاده از این روش همچنان با محدودیتهایی همراه است.
بر اساس پژوهشهای انجام شده، بنظر میرسد استفاده از طب سوزنی میتواند در کنترل تعداد محدودی از مشکلات ناشی از سرطان اثرگذار باشد. از جمله این مشکلات عبارتند از کاهش حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی، تسکین درد ناشی از سرطان، کنترل نوتروپینی ناشی از شیمی درمانی، رفع خستگی و خشکی دهان ناشی از پرتودرمانی.
طب سوزنی:
بر اساس تعریف انیستیتو ملی سلامت آمریکا (NIH) طب سوزنی عبارت است از مجموعهایی از روشها برای تحریک محلهای آناتومیکال در سطح پوست که با تکنیکهای مختلفی اعمال میشوند. رایجترین این روشها که بیش از سایرین مورد بررسی قرار گرفته است شامل کاشت دستی سوزنهای فلزی بسیار باریک و استریل در سطح پوست است که ممکن است همزمان با آنها از تحریک الکتریکی نیز استفاده شود.
مکانیسم طب سوزنی:
مکانیسم اثر طب سوزنی یکی از موضوعات داغ در بررسیهای بالینی امروزی است. بر اساس مطالعات مکانیسمی متعدد در مدلهای حیوانی و همچنین نمونههای انسانی پیشنهاد شده است که تحریک عصبی سیستم درونریز از طریق تحریک اعصاب محیطی و مرکزی و پاسخهای تولید شده متعاقب آن، نقش کلیدی در مکانیسم اثر طب سوزنی دارد.
بر اساس مدلهای حیوانی مشاهده شده است که حین استفاده از طب سوزنی الگوی انقالدهندههای عصبی اپیودرژیک و مونوآمینرژیک در ناحیه ساقه مغز، تالاموس و هیپوتالاموس و همچنین عملکرد هیپوفیز تغییر میکند. از بررسی عملکرد مغز انسان با تکنیکهای fMRI، PET و EEG مشخص شده است که طب سوزنی عملکرد نواحی گستردهایی از مغز از جمله ناحیه مرتبط با سوماتوسنسوری اولیه و ثانویه، لوب پیشانی، آمیگدال، هیپوکامپ و هیپوتالاموس را تعدیل میکند.
همچنین در مطالعات مختلف دیگر مشاهده شده است که استفاده از طب سوزنی تولید فاکتور رشد TGF را کاهش میدهد.
تسکین حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی:
تاثیر طب سوزنی در کاهش حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی در طی چندین مطالعه کارآزمایی بالینی مشاهده شده است. علاوه بر شیمی درمانی در مطالعاتی حتی تاثیر طب سوزنی در کاهش حالت تهوع ناشی از جراحی نیز مشاهده شده است. در یک مطالعه مروری سیستماتیک در سال ۲۰۱۷ مشاهده شد که استفاده از طب سوزنی در افراد مبتلا به سرطان پستان همزمان با سایر داروهای ضد تهوع میتواند در کاهش حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی مفید باشد.
تسکین درد:
درد یکی از عوارض رایج و حل نشده سرطان است که علاوه بر مصرف داروهای مختلف در بیش از ۵۰ درصد افراد مبتلا همچنان عامل ناراحتی است. مطالعات فراوانی در مورد تاثیر طب سوزنی در کاهش درد در بیماریهای غیر سرطانی مانند آرتروز، دیسک کمر، درد زانو، گردن و دندان وجود دارد. اگرچه تعداد مطالعات مرتبط با تاثیر طب سوزنی در تسکین درد ناشی از سرطان کم است، اما نتایج به دست آمده از سایر مطالعات ذکر شده میتواند در مورد تاثیر این روش در سرطان دلگرم کننده باشد. درد در سرطان ممکن است جنبههای بیولوژیک، روانی یا اجتماعی داشته باشد. اثر طب سوزنی در تحریک تولید فاکتورهای عصبی ضد درد میتواند به کاهش جنبه روانی درد ناشی از سرطان کمک کند.
در تعداد کمی از مطالعات مشاهده شده است که طب سوزنی هرچقدر کم اما میتواند در کاهش درد مفصل ناشی از عوارض جانبی داروهای مهارکننده آروماتاز که در درمان سرطان پستان بکار میروند مفید باشد.
رفع افسردگی و اضطراب:
در مطالعات کارآزمایی کنترل شده تصادفی مشاهده شده است که استفاده از طب سوزنی در دوره پس از جراحی در افراد مبتلا به سرطان میتواند به بهبودی روحیه کمک کند.
گرگرفتگی:
گرگرفتگی یکی از عوارض رایج شیمی درمانی است. تاکنون نتایج مطالعات مختلف در مورد تاثیر طب سوزنی در کاهش این عارضه دارای ضد و نقیض است.
لوکوپنیا:
اگرچه تعداد مطالعات در مورد تاثیر طب سوزنی در تقویت تولید گلبولهای سفید خون به زبان انگلیسی بسیار کم است ، اما در چند مقاله چینی گزارش شده است که استفاده از این روش حین شیمی درمانی میتواند تولید گلبولهای سفید خون را تقویت کند.
خستگی:
کنترل خستگی ناشی از شیمی درمانی معمولا کار راحتی نیست و میتواند تاثیر جدی بر زندگی روزانه بیماران بگذارد. در مطالعات معدودی تاثیر طب سوزنی در رفع خستگی ناشی از شیمی درمانی گزارش شده است.
نوروپاتی:
یکی از عوارض رایج داروهای شیمی درمانی نوروپاتی است. نوروپاتی میتواند عوارضی مانند بیحسی، سوزن سوزن شدن و تغییر حس لامسه در انگشتان دست و پا را سبب شود. در این مورد نیز در تعداد معدودی از مطالعات تاثیرات مثبت طب سوزنی گزارش شده است.
اختلال خواب:
بیخوابی یکی از رایجترین عوارض شیمی درمانی است که معمولا همراه با اضطراب میباشد. در بعضی مطالعات تاثیر طب سوزنی در ناحیه گوش برای رفع بیخوابی و اضطراب گزارش شده است. با اینحال در مطالعات مرورس سیستماتیک که در سال ۲۰۱۷ انجام شده است تاثیر طب سوزنی در رفع اختلال خواب از نظر آماری معنیدار گزارش نشده است و لذا در این مورد همچنان نیاز به بررسیهای بیشتر است.
خشکی دهان:
در این مورد نیز مطالعات مختلفی در مورد تاثیر طب سوزنی وجود دارد. در بررسیهایی که با دستگاه fMRI انجام شده مشاهده شده است که تحریک نقطه LI-2 در ناحیه انگشت اشاره میتواند فعالیتهایی را در مغز تحریک کند که ترشح بزاق را افزایش میدهند.
البته در مطالعه مروری سیستماتیک در سال ۲۰۱۸ استفاده از طب سوزنی برای درمان خشکی دهان ناشی از پرتودرمانی از نظر آماری معنیدار گزارش نشده است.
خلاصه:
استفاده از طب سوزنی در درمان عوارض شیمی درمانی یک روش نسبتا جدید و لذا چالش برانگیز است. بنابراین همچنان نیاز به بررسیهای بالینی بیشتر جهت دستیابی به پاسخهایی دقیقتر در مورد اثرگذاری این روش در مقوله سرطان وجود دارد. آنچه که تاکنون مسلم شده است این است که طب سوزنی یک روش بیخطر بوده و لذا میتوان آنرا همزمان با درمانهای رایج سرطان بکار برد.
برای دریافت وقت جهت از بین بردن عوارض شیمی درمانی همین حالا اقدام کنید.