سندروم خستگی مزمن چیست؟
سندروم خستگی مزمن یک بیماری پیچیده است که مشخصه آن نوعی خستگی شدید بوده که با هیچ یک از شرایط اساسی پزشکی قابل توضیح نیست. این نوع خستگی ممکن است با فعالیت‌های فیزیکی یا ذهنی تشدید شود اما با استراحت بهبود نمی‌یابد. علت سندروم خستگی مزمن ناشناخته است و نظرات مختلفی در این مورد وجود دارد اعم از عفونت‌های ویروسی یا استرس‌های روانی.
علائم و عوارض سندروم خستگی مزمن:
- خستگی
- فراموشی و کم شدن توجه
- گلو درد
- تورم گره‌های لنفی در اطراف گردن و زیربغل
- دردهای بی‌دلیل عضلات و مفاصل
- سردرد
- خستگی بعد از خواب
- خستگی‌های شدید و طولانی، بیشتر از ۲۴ ساعت، بعد از فعالیت فیزیکی یا ذهنی
مهم‌ترین علل احتمالی سندروم خستگی مزمن:
- عفونت ویروسی: از آنجایی که خستگی مزمن در بعضی افراد پس از ابتلا به عفونت‌های ویروسی مشاهده شده است لذا تصور می‌شود بعضی از انواع ویروس‌ها ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. از جمله ویروس Epstein-Barr، هرپس ۶ و ویروس mouse leukemia.
- مشکلات سیستم ایمنی: نقص عملکردی جزئی نیز در سیستم ایمنی افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن نیز دیده شده است، اما تاثیر این نقص عملکردی در بروز خستگی مزمن هنوز بطور دقیق مطالعه نشده است.
- اختلالات هورمونی: سطح غیرنرمال هورمون‌های هیپوتالاموس، هیپوفیز و غدد فوق کلیوی نیز در افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن گزارش شده است.
ریسک فاکتورها سندروم خستگی مزمن کدام‌اند:
- سن: سندروم خستگی مزمن می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما اغلب در افراد بین ۴۰ الی ۵۰ سال مشاهده شده است
- جنسیت: سندروم خستگی مزمن در زنان بمراتب بیشتر از مردان گزارش شده است (که البته ممکن است به علت تمایل بیشتر زنان برای گزارش این بیماری به پزشک بوده باشد).
- استرس: استرس شدید یا عدم کنترل استرس، ممکن است در بروز سندروم خستگی مزمن نقش داشته باشد.
مشکلات که سندروم خستگی مزمن می‌تواند به همراه داشته باشد:
- افسردگی
- انزوای اجتماعی
- محدودیت در سبک زندگی
- افزایش غیبت از محل کار
درمان سندروم خستگی مزمن:
در حال حاضر هیچ درمان مشخصی برای این سندروم وجود ندارد. افراد مختلف ممکن است علائم یا عوارض مختلفی را نشان دهند. بر همین اساس ممکن است درمان‌های مختلفی صرفاً برای کنترل همان عوارض برایشان تجویز شود.
تغییر سبک زندگی ممکن است در کاهش علائم خستگی مزمن کمک کند. کاهش مصرف کافئین، نیکوتین و الکل می‌تواند در بهبود خواب کمک کند. کاهش زمان یا حذف چرت‌های روزانه نیز می‌تواند به خواب شبانه کمک کند.
از آنجایی که علائم سندروم خستگی مزمن متنوع‌اند، معمولا یک داروی خاص نمی‌تواند به بهبودی آن کمک کند. لذا با تغییر علائم نوع داروی مورد نیاز ممکن است تغییر کند.
درمان‌های جایگزین مانند یوگا، تای چی، ماساژ و طب سوزنی نیز از جمله روش‌های دیگری هستند که ممکن است در کاهش علائمی خستگی مزمن مانند درد مفید باشند.
طب سوزنی و سندروم خستگی مزمن:
خوشبختانه مطالعات کلینیکی متعددی در مورد اثرگذاری طب سوزنی در کنترل علائم سندروم خستگی مزمن در دسترس می‌باشد. اگرچه نمی‌توان طب سوزنی را به عنوان یک درمان کامل و قطعی در نظر گرفت اما همزمان با سایر درمان‌ها، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند.
مطالعات متعددی در مورد تاثیر طب سوزنی در بهبود خستگی‌های ذهنی و فیزیک، ارتقاء سلامت ذهنی و بهبود عملکرد فیزیولوژیک وجود دارد. بعضی از این مطالعات بر تاثیر طب سوزنی در بهبود عملکرد اجتماعی و کاهش حساسیت درد تاکید کرده‌اند و بعضی دیگر به تاثیر طب سوزنی بر تقویت انرژی، رفع بی‌اشتهایی عصبی، بهبود بی‌خوابی، فراموشی، حالت تهوع و درد عمومی اشاره کرده‌اند.
در مطالعه مروری سیستماتیک که در سال ۲۰۱۹ در مجله Acupunct Med منتشر شده است، با دربرگرفتن جامعه آماری شامل ۱۳۴۶ نفر، تاثیر طب سوزنی در درمان علائم سندروم خستگی مزمن در مقایسه با روش دارونما بسیار چشمگیر و موثر گزارش شد. با اینحال در این گزارش به لزوم انجام مطالعات کارآزمایی تصادفی و موردی بر روی جامعه بزرگ‌تر و استفاده از روش‌ها و دستورالعمل‌های بروز تاکید شد. اثرگذاری طب سوزنی در کاهش علائم سندروم خستگی مزمن در دو مطالعه مروری سیستماتیک دیگر که به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۶ در مجلات Acupuncture و Journal of Clinical Acupuncture and Moxibustion چاپ شده بودند نیز گزارش شده بود.
در مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی که توسط Xu YX و همکارنش در سال ۲۰۱۹ در مجله Chinese Acupuncture & Moxibustion چاپ شده پس از بررسی ۶۸ بیمار، همزمان با کاهش علائم خستگی مزمن و بهبود کیفیت خواب، کاهش معنی دار سطح اینترلوکین ۶ و اینترفرون گاما در سرم خون افراد گزارش شده است، که بنظر می‌رسد در مکانیسم اثر طب سوزنی نقش دارند.
مطالب مشابه
